Wysłany: Sro Lut 12, 2014 2:55 pm Temat postu: KACPER II - trx na dwa pasma 80/40m
Witam
Mimo szczerych chęci nie udało się umieścić pliku na temat Kacpra na stronie sp-qrp.pl
Dodawanie plików działa tu fatalnie i przydałoby się to poprawić, ale nie jest to tematem więc zostawiam to w spokoju...
W każdym razie powstała nowa wersja prostego trx-a na dwa pasma czyli Kacper II
Dwa egzemplarze prototypowe pracują już od pewnego czasu w eterze. Pewnie później będzie można tworzyć też inne kombinacje pasm
ale na razie są to pasma 80m i 40m w jednej obudowie:)
Jeden egzemplarz 80/40m jest mój a drugi na moją prośbę zbudował kolega Mateusz SQ9PXB.
Mateusz dzięki temu że miał odpowiednie przyrządy oraz wiedzę jak się nimi posługiwać, mógł dokładnie sprawdzić parametry radia.
Mój egzemplarz zbudowałem w większości z pomocą miernika uniwersalnego oraz samodzielnie złożonych ustrojstw w postaci miernika LC i częstościomierza.
W końcowej fazie budowy urządzenia wykorzystałem dodatkowo oscyloskop z pasmem tylko do 15MHz typu KR7010 oraz stary trx Icom-725 do oceny
emitowanego sygnału.
Po setkach e-maili wymienionych z Mateuszem dostosowałem ostatecznie niektóre elementy do wartości średnich po to aby powtarzalność konstrukcji
i uzyskane efekty były do osiągnięcia dla ewentualnych przyszłych budowniczych Kacpra nawet bez skomplikowanych przyrządów.
Absolutne minimum to multimetr z sondą w.cz. Resztę załatwia sam DDS, który można przestrajać w znacznie szerszych granicach jak wymagane pasmo
oraz bargraf z LM3914 służący jako S-metr w tym TRX.
Jedynie na koniec warto odsłuchać emitowany sygnał na jakimś odbiorniku.
Generalnie aktualnie nowy Kacper to podstawowy zespół trx ssb bez układu generatora VFO na płycie głównej.
Komplet to pcb główna oraz dodatkowa pcb LPF-ów (o płytki pytać proszę na PW). Do płyty głównej podłączamy dowolnie wybrany generator w postaci
VFO czy DDSa - wybór w sieci jest duży a każdy woli co innego...
Jeden wybierze klasyczne VFO a inny DDSa. Znowu jeśli decyzja będzie na budowę DDSa to jeden wybierze drogą opcję na AD9951 czy Si570
a inny budowniczy skorzysta z taniego DDS z AD9850. W pdf można zobaczyć jak wygląda pomiar sygnału DDSa z AD9850 i wsadem VU3CNS.
Jednocześnie podkreślam, że ten DDS nie stanowi jako takiego kompletu do Kacpra o czym było już napisane wyżej.
Plik Mateusza, udało się bez najmniejszego problemu umieścić na zewnętrznym serwerze, zapraszam do zapoznania się z nim:
Może ja odpowiem, za Mateusza.
Z tego co mnie wiadomo to filtr pomierzony został po wlutowaniu rezonatorów i pojemności na pcb Kacpra.
Co do samych pomiarów to były wykonane generatorem/wobulatorem sygnałowym na wejściu i oscyloskopem na wyjściu.
Zestawienie częstotliwości generatora + napięć odczytanych na
oscyloskopie dało odpowiednie wykresy.
Proszę pobierz plik jeszcze raz, został już uzupełniony o metodę pomiaru
pzdr Wojtek
zapytalem, bo pokazany wykres filtru nie jest optymalny. Zafalowanie wierzcholka ponad 5dB to za duzo. Aby sie upewnic wykonalem filtr zgodny z schematem Kacpra na 5-ciu kwarcach 8MHz w obudowach HC18 (w niskich obudowach chwilowo nie mam) ktory pomierzylem przyrzadem NWT. Filtr ma zafalowanie wierzcholka ok. 4dB, jest za szeroki (3300Hz) i niesymetryczny.
W karcie katalogowej ukladu TBA120S mozemy przeczytac ze opornosc wyjsciowa (pin8) moze zawierac sie w przedziale od 1,9k do 3,3k (typowa 2,6k). Tak duza rozbieznosc tego parametru uniemozliwia dokladne dopasowanie. Wiedzial o tym prawdopodobnie konstruktor Bartka stosujac w tym urzadzeniu dopasowanie przy pomocy ukladu rezonansowego z odczepem lub dopasowujac filtr dotdatkowym tranzystorem.
Zeby sie nie nazywalo ze sie tylko czepiam, wykonalem nowy filtr drabinkowy pozbawiony wyzej wymienionych wad. Ma on szerokosc pasma przepustowego 2350Hz (3dB), minimalne zafalowanie i jest symetryczny.
Chetnie przedstawie grafiki i schemat filtru ale nie wiem jak mam je tutaj umiescic.
Nigdy nie twierdziłem że filtr jest optymalny ale jest wystarczający do tak prostego radia.
Po drugie jak może wiesz Kacprem zajmuje się od dawna ale pierwszy raz zostały pomierzone jego parametry.
Mnie osobiście aptekarskie pomiary nigdy nie interesowały bo wiem że radio działa całkiem przyjemnie w aktualnym układzie.
Wiedzą to też osoby które używają tego malucha jeszcze w wersji jednopasmowej.
Filtry w życiu budowałem różne ale najłatwiej i z dobrym efektem końcowym wykonuje się je na kwarcach w małych obudowach.
Co ciekawe w zachodnich konstrukcjach tez widać takie kwarce, pytanie dlaczego, skoro duże kwarce są podobno lepsze do tych celów?!
Filtry na dużych kwarcach z tymi samymi pojemnościami z mojej praktyki ( a nie pomiarów) są zawsze dużo szersze w stosunku do drabinek
zbudowanych na małych rezonatorach. To jednak wykazała moja wieloletnia praktyka a na temat pomiarów się nie wypowiadam bo mam
za małą wiedzę na ten temat.
Jednak w końcu stałem się (dla własnego kaprysu) posiadaczem NWT-7 więc będę z czasem mógł się trochę doszkolić
w teorii i praktyce pomiarowej...
Twój filtr będzie jednak w tym przypadku czysto teoretyczny, bo sprawdzić go tak naprawdę można dopiero podczas pracy trxa.
Jak widziałeś na schemacie, Kacper nie ma w ogóle dopasowania poprzez indukcyjność z odczepem a pracuje i tak całkiem fajnie.
Jest jednak mała drobnostka - kondensatory 8,2pF do 10pF na we i wy filtru i one w dużym stopniu wpływają
na dopasowanie filtra do układów scalonych.
Krzysztof, ja nie traktuje tego jako czepianie ale nie wymagaj ode mnie że wyłożę Ci teorię dlaczego Kacper w tym układzie działa OK.
Tak naprawdę (jak pisałem już wyżej), kompletnie mnie to nie interesuje-jestem praktykiem NIE ELEKTRONIKIEM
i zadowalają mnie efekty osiągnięte na TBA120S, mimo że podobno to słabe układy
Jak chcesz coś wklejać na forum to zrób tak jak ja - strona sendspace.pl
Prosto, łatwo i przyjemnie załadujesz plik - nie ma takich problemów jak na forum. Później kopiuj wklej i już jest widoczne.
Wojtek to byla tylko moja skromna chec pomocy w usunieciu drobnych wad.
To ze radio dziala jest jasne. Bez filtra bedzie tez dzialalo.
Filtry wykonane przezemnie nie sa przypadkami teoretycznymi tylko filtrami wielokrotnie wyprobowanymi w praktyce, ktore zastosowalem w wielu urzadzeniach o roznym stopniu trudnosci.
Z prostych urzadzen takich jak Kacper mozna wyciagnac wiecej bez wielkich zmian, poprostu wystarczy je troche dopiescic.
To czy kwarz ma obudowe duza czy mala nie ma znaczenia, na obydwuch typach mozna wykonac poprawne filtry.
To chyba wszystko co mialem do napisania, temat (dla mnie) zostaje zamkniety.
Pozdrawiam serdecznie i zycze wielu udanych konstrukcji.
Krzysztof, Nie potrzebnie się napinasz. Mnie nie chodzi o to że nie doceniam chęci Twojej pomocy, wręcz przeciwnie dlatego napisałem
że nie traktuje Twego pisania jako czepianie.
Chciałem Ci wytłumaczyć, że ja do nie dawna nie miałem nawet oscyloskopu a tylko miernik uniwersalny, sondę w.cz. i TDO
a mimo to budowałem proste radia. Na poważne nigdy się nie skusiłem.
Dodam, że jeśli chodzi o filtry to ostatnimi czasy dzięki programom w sieci wykonałem wiele drabinek,
ale te programy dla takiego laika jak ja mają jedną wadę brak możliwości wpisania impedancji we/wy filtru.
Obliczają co prawda pojemności dla zadanej szerokości pasma i ilości zastosowanych rezonatorów, ale same dyktują
jak tak wykonana drabinka będzie miała impedancję we i wy.
Co mnie po tym, jak ja chciałbym aby program wyliczyły filtr w/g tego jaką ja podam oporność we/wy drabinki.
Oczywiście masz rację, że wówczas trzeba dopasować to indukcyjnością.
Krzysztof, ten filtr nie jest jakiś super, ale zadaj sobie pytanie:
czy początkujący radioamator, nie mający dostępu do przyrządów wykona super filtr a później jeszcze go super dopasuje?!
W/g mnie nie i dlatego niskie kwarce oraz dopasowanie poprzez pojemności na we i wy drabinki jest w tym przypadku
najlepszą, aczkolwiek kompromisową opcją.
Jednak opcja ta daje całkiem dobre rezultaty. Przykład to choćby qso z Jankiem DL1LX na 5 watowym Kacprze SSB na 80m,
który dał mnie raport 51. Piątka za czytelność i 1S za siłę, z resztą przykładów jest wiele.
Proszę umieść (jeśli jeszcze chcesz) schematy Twoich filtrów, może pomożesz innym zrobić jeszcze lepsze urządzenie z Kacpra niż jest aktualnie.
Tylko uważaj, bo fabryczne TRXy też muszą się gdzieś sprzedawać
To oczywiście żart i jeśli Cię w jakiś sposób uraziłem to oczywiście przepraszam. Nie miałem absolutnie takiego zamiaru.
Cenię sobie opinie innych, tym bardziej osób które mają dużą wiedzę, ale jednocześnie podkreślam,
że gdyby nie praktyczne zajęcia, które są już chyba liczone w tysiącach godzin to dziś Kacpra by nie było.
Mam nadzieję że rozumiesz o co mnie chodzi.
Aha na pcb Kacpra II jest możliwość wstawienia tranzystora pnp jako dopasowanie od strony US1,
dałem to specjalnie jako opcja do wykorzystania szczególnie z PP9,
więc może i do Twoich filtrów będzie to dobre rozwiązanie.
Przypomniałem sobie jeszcze jedną sprawę.
Dzięki pomiarom Mateusza doszedłem do wniosku, że zamiast obciążać filtr tylko rezystorem 2k4 od strony US2
lepiej zastosować mniejszy rezystor + potencjometr montażowy. Tak też zrobiłem i na nowo powstałej pcb Kacpra II zostało to uwzględnione.
Ta oporność wy filtru (jak widać na wykresach SQ9PXB) wpływa dość znacznie na charakterystykę pracy drabinki.
Oczywiście zmiana ta przyda się szczególnie tym, którzy mają czym pomierzyć filtr drabinkowy.
Oni też zapewne pobawią się bardziej precyzyjnym doborem pojemności wchodzących w skład filtru
a może nawet zastosują inne dopasowanie i zrezygnują z kondensatorów 8p2-10p na we i wy filtru.
To wszystko jest możliwe bez ingerencji w druk, bo płytka Kacpra II została zaprojektowana dość uniwersalnie,
szczególnie w okolicach drabinki. Dość duża uniwersalność jest też aktualnie przy wzmacniaczu LM386,
ale nie będę się tym teraz tu zajmował ...
Jednak nie oszukujmy się, statystyczny radioamator , nie mając w domu skomplikowanych przyrządów pomiarowych
- takich jak choćby najtańszy NWT-7 za ok. 300zł - ustawi po prostu PRek na wy filtra w środkowe położenie
i będzie to też dobra opcja, a o to przecież chodzi w przypadku tak prostych technicznie konstrukcji jak Kacper.
Jednak oczywiście zawsze może być lepiej ... Pewnie że tak...
I dlatego, może kiedyś hobby wciągnie radioamatora na tyle, że w końcu i on stanie się posiadaczem NWT i oscyloskopu.
Wówczas postara się zapewne dopieścić swój wcześniej zbudowany TRX... Jednak zanim to nastąpi to składane aktualnie radio
musi dać się uruchomić zarówno po stronie odbiorczej jak i nadawczej jak najprostszymi metodami...
Efekty takiej zabawy w amatorskie radio muszą być wystarczająco dobre bo tylko wtedy
da to radość z samodzielnie złożonej konstrukcji i zachęci do dalszego działania w tym kierunku...
Taki jest właśnie Kacper.... Ma pewne kompromisowe rozwiązania, ale te kompromisy są po to aby złożenie i uruchomienie TRXa było
w miarę szybkie i w miarę łatwe a jednocześnie uzyskany efekt końcowy
był na całkiem niezłym poziomie.
Ostatnio zmieniony przez SP4SKV dnia Wto Lut 18, 2014 12:33 am, w całości zmieniany 1 raz
OK, moze zeczywiscie za surowo z interpretowalem Twoj post.
Male wyjasnienie; nie jestem ekspertem od filtrow kwarcowych. Moje doswiadczenia bazuja na dlugoletniej praktyce, wykonalem wiele urzadzen w ktorych stosowalem filtry drabinkowe. Te filtry sa powtarzalne (dla danego typu kwarcow),a to jest moim skromnym zdaniem to co potrzebuja niedoswiadczeni budowniczy urzadzen bez mozliwosci pomiarowej.
Generalnie filtr kwarcowy jest decydujacym elementempoprawnej pracy urzadzenia od strony odbiorczej jak i nadawczej.
Jak napewno sam zauwazyles slychac na pasmach stacje pracujace na urzadzeniach amatorskich z fatalnymi sygnalami. Nie istotne jest czy TRX jest prosty czy bardziej skomplikowany. Wielu probuje sytuacje poprawic przez dobor mikrofonu czy nawet zmiane toru mikrofonowego itp.
To nic nie pomoze jesli sygnal jest zle uformowany.
Duze zafalowanie powoduje ze sygnal jest nierownomiernie przenoszony. Niesymetria pogarsza selektywnosc szczegolnie jest to zauwazane jesli TRX ma zmiane wsteg. Inaczej brzmi na dolniej inaczej na gornej wstedze.
Wiem ze Kacper ma dobra modulacje bo juz slyszalem na pasmie. Ale to nie znaczy ze nie mozna jej jeszcze udoskonalic tym bardziej ze naklad prawie zaden. Jak juz wspomnialem wazne jest aby
bylo to powtarzalne i to jest punkt ktory jest nie do konca dopracowany.
Konkretnie zaproponowany filtr odpowiada filtrowi Kacpra, sa zmienione pojemnosci i co najwazniejsze filtr jest poprawnie dopasowany. Dolozyc trzeba 6 tanich i latwo dostepnych czesci: 1 tranzystor, 1 kondensator, dwa oporniki i dwa dlawiki.
Jutro jak wroce z pracy sprobuje umiescic wykresy i schemat na podanej przez Ciebie stronie.
Czy te zmiany ktos w drozy w zycie jest sprawa indywidualna, jest to moja skromna propozycja udoskonalenia Kacpra.
I świetnie że to napisałeś. Osobiście, przyznaję się bez bicia nigdy nie wykonałem drabinki z dodatkowymi dławikami w jej strukturze,
ale jeśli to rzeczywiście miałoby wpłynąć na jeszcze lepsze efekty pracy radia to zapewne przyda się wielu osobom
składającym nie tylko TRX Kacper...
Dziękuje za ponowne podjęcie klawiatury i również pozdrawiam
Wojtek SP4SKV
Dokładnie takie samo rozwiązanie czyli identyczne dopasowanie przez BC177 stosowałem w I wersji Kacpra z dużymi kwarcami HC49
w ilości 6 sztuk - dopóki nie stwierdziłem ze równie dobre efekty (na słuch a nie pomiarowe) daje filtr złożony z kwarcy w obudowach HC49s
i w tym przypadku bez owego dopasowania przez pnp.
Rozwiązanie z tranzystorem pnp zaczerpnąłem z jakiegoś starego biuletynu PZK i było stosowane właśnie Bartku.
Sam miałem kiedyś takiego Bartka z PP9 a potem 6 kwarcowym filtrem 8.867 MHz i dopasowaniem przez BC177.
Jedyną różnicą były oporności na we i wy filtra w postaci 510 Ohm Oczywiście nie było tam dławików kompensujących.
Aktualnie na pcb Kacpra II jest nadal możliwość dopasowania poprzez tranzystor pnp tak jak to było też w poprzedniej wersji Kacpra.
Jednak teraz nie ma tego w opisie elementów a jedynie zostały zrobione dodatkowe ścieżki i otwory pod tranzystor pnp,
dwa dodatkowe rezystory oraz kondensator 100nF.
Nowością w tym przypadku byłyby dławiki kompensujące o których do tej pory nie wiedziałem, które jednak śmiało można
w takim przypadku nalutować bezpośrednio na wyprowadzenia rezonatorów kwarcowych od strony druku.
Co do symetrii filtra to być może komuś się to przyda jeśli np. będzie chciał wykonać 80 i 20m na DDS lub VFO od 4.2MHz do 6.350MHz
przy IF 8MHz i dwoma przełączanymi częstotliwościami BFO.
Dzięki Krzysztof za pdf-a. Myślę że wiele osób wypróbuję to rozwiązanie choćby dla porównania z drabinką na
kwarcach w małych obudowach , tym bardziej że ładnie i prosto to opisałeś w swoim pdfie.
A tu bezpośredni link do Twego materiału, aby ominąć barahło jakie wyskakuje tam przy okazji.
Od pewnego czasu trwa sprawdzanie nowego syntezera do Kacpra II.
Autorem oprogramowania jest Mateusz SQ9PXB. Muszę przyznać, że
włożył ogrom pracy w przygotowanie nowego układu DDS specjalnie pod
nowy projekt Kacpra.
Mateusz dzielnie znosił moje wszystkie propozycje a raczej nawet marudzenia
i wielokrotnie zmieniał to co wydawało się czasem już nie możliwe
do upchnięcia w tak małej pamięci procesora ...
W końcu jednak po wielu dniach testów, wgrywania bardzo wielu nowych wersji
oprogramowania i dokonanych różnych zmianach - jest nowy, świetny
w/g mnie DDS z oprogramowaniem pracującym w naszym ojczystym języku.
Aktualnie testuję przedstawioną poniżej syntezę z TRX Kacper II
na dwóch pasmach amatorskich 80 i 40 metrów i jestem naprawdę bardzo szczęśliwy
z pracy tego syntezera. Dziękuje Mateusz
Ten pomiar potwierdza, że filtry wykonane na kwarcach w małych obudowach HC49s sprawdzą się całkiem dobrze w Kacprze.
Nawet uważam, że lepiej od tych w dużych obudowach HC49,HC18 - szczególnie w przypadku prostego dopasowania za pomocą
dodatkowych kondensatorów 8,2p-10p na we i wy drabinki (bez tranzystora pnp).
Filtry takie jak widać na pomiarach Krzysztofa mają małe tłumienie, są w miarę wąskie i z całkiem niezłymi zboczami
oraz posiadają większą oporność we/wy od swoich większych braci a to jest w tym wypadku bardzo pożądane
ze względu na sporą oporność wyjściową układu TBA120S.
Przerabiałem ten temat wielokrotnie w praktyce, a nie mając urządzeń pomiarowych do zbadania filtrów.
Ostatnio pdf Mateusza tylko potwierdził moje doświadczenia, mimo że został wykonany bez dokładnego układu dopasowania.
Jednak to w zupełności mnie osobiście wystarczyło. Z resztą już coraz więcej osób przekonuje się do tego, że Kacper na prostej
5 kwarcowej drabince działa zaskakująco dobrze, a Twoje pomiary Krzysztofie jeszcze bardziej to potwierdzają i dodatkowo
być może sprawią, że co niektórzy zechcą spróbować zastosować na X1 i X5 filtra drabinkowego w Kacprze także dławiki 22uH
aby wyrównać zafalowania w pasmie przepustowym.
Co prawda w Kacprze zafalowania w zasadzie nie przeszkadzały, ale skoro może być jeszcze lepiej jak było to czemu by
nie skorzystać z czyjejś dobrej rady.
Dzięki Krzysztof w imieniu wszystkich składających Kacpra
Dobrze, że pod każdym wykresem są dodatkowe opisy co dzieje się z szerokością filtra przy minus 3,6 i 60dB.
Szkoda ze nie ma napisów z wartością dla B40dB ale to nic bo jak widać przy tej wartości i tak mieścimy sie w kanale.
Dodatkowo trzeba zauważyć, że to jest filtr z pojemnościami międzykwarcowymi 27pF a w projekcie Kacpra stosowane są
trochę większe pojemności co daje jeszcze węższe filtry.
Jeśli możesz to napisz jakiego producenta kwarcy użyłeś do testów, bo wbrew pozorom to bardzo ważna kwestia?
Jeszcze raz dziękuje za te obrazki całkiem ładnych drabinek, pozdrawiam
Wojtek
Ok, to nasze hobby dlatego robie te pomiary z przyjemnoscia.
Jak napisalem w poscie nr. 6 nie ma znaczenia na jakich kwarcach wykonany jest filtr, wazne jest aby to zrobic prawidlowo. W tej zabawie nie wszystko mozna wykonac poprawnie na =oko=.
Dobrze ze doczekalismy sie czasow w ktorych pewne przyrzady pomiarowe staly sie ogolnie dostepne za =normalne pieniadze=.
Kwarce w niskich obudowach maja inny ksztalt plytki rezonansowej dlatego maja tez inne parametry. Stad wziely sie roznice w wartosciach kondensatorow a co za tym idzie opornosci we/wyjsciowe filtru. Im wyzsza pojemnosc tym nizsza opornosc dla danej czestotliwosci.
Jak widac z wykresow dla szerokosci filtru 2350Hz kwarze w duzych obudowach potrzebowaly 68pF, kwarce w niskich obudowch 27pF. Opornosci we/wy odpowiednio 330 Ohm i 910 Ohm.
Sa to wartosci zaokraglone do szeregu produkowanych rezystorow ktore zostaly wymierzone.
Mozna je napewno dokladnie wyliczyc, ale chyba nie jest to na tyle potrzebne. Pozostawmy to teoretykom.
Podstawowymi kryteriami ktorymi nalezy sie kierowac przy wykonykaniu filtrow kwarcowych sa zafalowanie wierzcholka oraz tlumienie w kierunku przewodzenia. Obydwa parametry sa bezposrednio uzaleznione od dopasowania opornosci we/wy filtru.
Zle dopasowany filtr w prowadza niepotrzebne duze tlumienie, zafalowanie powoduje to ze nie wszystkie czestotliwosci toru audio sa jednakowo przenoszone.
Poniewaz filty zostaly pomierzone w aktywnym ukladzie nie mozna bezposrednio ocenic ich tlumienia. Chcac ten parameter dokladniej pomierzyc nalezalo by filtr dopasowac do 50 ohmowej opornosci przyrzadu NWT pasywnie, ukladem L, Pi lub tranformatorem w.cz.
Opornosci we/wy ukladu TBA120S sa dosc wysokie dlatego lepiej jest zastosowac filtr wykonyny na kwarcach w niskich obudowach. Ale jak napisalem wczesniej nie oznacza to ze sa one lepsze, w innych konstrukcjach moze byc inaczej.
Niestety dystrybutorzy kwarcow podaja bardzo skape wiadomosci na temat ich parametrow.
Mozne je dokladniej pomierzyc ale to wymaga czasu.
Dla kwarcow w obudowach HC18 podane bylo: CL - 32pF, Rsmax - 35 Ohm,
zakupione w Reichelt-Elektronik,
w obudowach HC49S: CL - 18pF, zakupione w DE-Colectrix.
Wszystkie czasy w strefie Idź do strony 1, 2Następny
Strona 1 z 2
Nie możesz pisać nowych tematów Nie możesz odpowiadać w tematach Nie możesz zmieniać swoich postów Nie możesz usuwać swoich postów Nie możesz głosować w ankietach